فازهای طراحی یک سرویس دیجیتالی

ساختن یک سرویس دیجیتالی یه پروسه مجتمع همراه با ریسک زیاده. اما با شکستن پروژه به فازهای مختلف و یاد گرفتن اینکه چی برای پروژه کارآمده و چی نیست، می شه این ریسک رو تا حد زیادی کاهش داد.

همزمان که در مسیر توسعه سرویس حرکت می کنید نیاز های کاربران رو کشف می کنید. همینطور ضمن اینکه متوجه می شید که پیش نیاز های توسعه چی هستن، می فهمید که سرویس در چه شرایطی بهتر عمل می کنه. سطوح جزییات و ریسک در طول این مسیر کاهش پیدا می کنه.

این رویکرد به تیم اجازه می ده تا جایی که ممکنه سرویس رو هرچه کوچک، سریع و مقرون به صرفه تر به دست کاربر نهایی برسونن.

اکتشاف

یه فاز کوتاه که در اون به تحقیق درمورد نیازهای کاربران سرویس می پردازیم. باید بفهمیم که چه چیزهایی باید اندازه گیری بشن. همچنین چه محدودیت های فنی و یا امنیتی وجود داره.

این فاز نباید بیشتر از 2 تا 4 هفته طول بکشه. معمولا آخرین هفته باید حوزه عملکرد سرویس رو مشخص کنید که به صورت رایج بهش می گن “inception” و به معنی نقطه آغاز کار شماست. قاعده اینه که باید در مورد شروع فاز بعد تصمیم گیری کنید.

خروجی های این فاز معمولا شامل این موارد می شه :

• یه لیست اولویت بندی شده از نیاز های کاربران
• درک اینکه تیم توسعه ظرفیت لازم برای انجام کار رو داره
• توانایی برنامه ریزی برای فاز بعدی
• شاید یه نسخه اولیه خیلی ضمخت و بی قواره
• یه لیست از سرویس های مشابه شامل اونهایی که غیر دولتی هستن
• درک اینکه چه تعداد از کاربرا ممکنه به پشتیبانی نیمه دیجیتالی نیاز داشته باشن

پیش نمایش

یه فاز کوتاه که در اون یک سری راه حل های اولیه برای نیاز های کاربران ارائه می کنید. شما پروژه رو بوسیله تعدادی از کاربران و سهام داران پروژه تست میکنید و در نهایت یک سری بازخورد ها در خصوص طراحی می گیرید.

پیش نمایش هم یه مرحله نسبتا کوتاهه. ما سعی می کنیم این دوره رو تا 1.5 ماه کاهش بدیم. اگه بخواییم به هفته حساب کنیم حدود 3 تا 6 هفته در نظر می گیریم.

در این فاز به یه تیم توسعه نسبتا کوچک نیاز دارید که بتونن با راه حل های سریع و مکرر بخش اول توسعه رو به پیش ببرن. البته احتمالا به دلیل نیاز به تخصص های بیشتری که باهاشون برخورد می کنید، مجبور می شید تیم رو یواش یواش بزرگتر کنید.

نسخه پیش نمایش لازم نیست کامل باشه. شما فقط می خوایید یه نمایشی از سرویس داشته باشید که به کاربرا یه درک اولیه از سرویس می ده. باید بفهمید که آیا شرایط برای رشد سرویس مناسبه ؟ تونستید نیاز های کاربرا رو خوب درک کنید ؟ و اگه اینطور نیست باید یک سری راه حل های جدید پیدا کنید.

آزمایش

شما دارید بر علیه تقاضاهای محیط حرکت می کنید. حالا وقتشه که سرویس رو به فضای عمومی منتقل و درک کنید که چطور می شه همزمان با استفاده کاربران، برنامه رو هم توسعه بدید.

هدف از اجرای این فاز اینه که یه نسخه کامل از سرویس رو در معرض آزمایش عمومی قرار بدید. شما باید چالش های فنی که ممکنه در زمان اجرای سرویس پیش بیاد رو حل و فصل کنید. این کار باید تا زمان پایدار شدن برنامه ادامه پیدا کنه.

زمان انتشار نسخه آزمایشی معمولا وابسته به حجم و ساختار پروژه است. اما اگه تیم توسعه از امکانات و ابزار مناسب برخوردار باشه، معمولا نباید بیشتر 2 تا 3 ماه طول بکشه.

نتایجی که بدست میاد شامل این موارده:

• یک نمونه نهایی از سرویس
• یک مجموعه از کارهای اولویت بندی شده برای انجام
• معیارهای دقیق و اندازه گیری شده برای تحت نظر داشتن سرویس
• سیستم پشتیبانی تست شده
• یه سیستم کارآمد که می تونه برای کار واقعی به کاربر نهایی ارائه بشه

سرویس دهی

حتی در زمان سرویس دهی هم کار متوقف نمی شه. بطور مداوم با تقاضاهای جدید برخورد و نیاز های جدیدی کشف می کنید. باید سرویس رو برای تامین این نیازها بهینه سازی کنید.

حالا سیستم باید استاندارد های بازدهی و امنیتی لازم رو برای ارائه به کاربر نهایی داشته باشه. مهمتر اینکه حالا دیگه باید تمام نیاز های کاربران که در فاز های قبلی کشف شده بودند رو برطرف کرده باشید. کار اینجا تموم نمی شه، بلکه شما باید مرتب سیستم رو بر اساس اطلاعاتی که از بازخورد کاربران، سیستم های آماری و تحقیقات خودتون بدست میارید بهینه سازی کنید. چند کار اساسی که باید انجام بدید اینها هستند :

• وضعیت بازدهی سیستم رو تحت نظر داشته باشید
• کدنویسی رو بهینه سازی کنید
• مطمئن بشید که سرویس همچنان ایمنه

اگه قرار شد یه تغییر کوچیک در زمان سرویس دهی اعمال بشه، لازمه تمام فاز ها (اکتشاف، پیش نمایش، آزمایش و سرویس دهی) رو درموردش تکرار کنید.

بازنشستگی

حتی بهترین سرویس ها هم یه روز بازنشسته می شن. حالا باید با همون دقتی که کار ساخت سرویس رو شروع کردید ازش نگهداری کنید. اولین قدم هم اینه که به کاربران توضیح بدید چرا سرویس بازنشسته شده.

طبیعیه که معمولا ما وقتی شرایط عوض می شه به دنبال راه حل های کارآمد تر باشیم. این راه حل ممکنه تولید یه سرویس جدید باشه. پس قدم بعد اینکه که مخاطبان خودتون رو به سمت سرویس های جدید راهنمایی کنید.

در نهایت باید توجه داشته باشید که در زمان اجرای سیستم، حجم زیادی از اطلاعات جمع آوری شده. حالا بعد از بازنشسته شدن سرویس، شما همچنان باید نسبت به اون اطلاعات و حفظ امنیت اونها مسئولیت داشته باشید.